خانم دکتر الماسی علاوه بر اینکه نماینده مردم بومی منطقه می باشید نماینده بیش از یک صد و پنجاه هزار نفر از  کارکنان شرکت های پتروشیمی و گاز مستقر در منطقه که از اقسا نقاط کشور در این پالایشگاه ها مشغول کار می باشند نیز می باشید اهمال کاری های دولت در زمینه های عدم کنترل و نظارت بر عوامل بیماری زا و عوامل اسیب رسان به حوزه محیط زیست (آب،خاک و هوا)سلامت حال و آینده این گروه عظیم از سرمایه های انسانی کشور و به تبع آن مردم منطقه نیز به خطر انداخته اند

بنده بر اساس تجربیات حدود سی ساله در حوزه بهداشت و درمان  همین منطقه و سال ها تدریس در رشته های بهداشت،ایمنی و محیط زیست)HSE, در دانشگاه های منطقه و تحقیقات و پژوهش های میدانی و رسالت اجتماعی لازم دانستم مواردی به شما یادآوری نمایم زیرا که شما ناظر کار دولت هستید

مدتی است که بحث داغ محافل ، مجالس و رسانه های استان بوشهر ،موضوع تخصیص اعتبارات آلایندگی از طرف وزارت نفت و توزیع این اعتبارات بر اساس سلیقه نادرست و غیر کارشناسی می باشد

حقیقت این است که در این قضایا به اصل آلایندگی یعنی آلاینده های محیط زیست (آب و خاک و هوا ) و عوامل زیان آور محیط کار و عوامل مسبب انواع سرطان ها و بیماری های قلبی و عروقی که علت اولیه مرگ و میر در کشورهستند و مردم و کارکنانی که در مرکز این الودگی ها قرار دارند هیچگونه توجهی نشده است مردمی که سال هاست در مرکز انواع الاینده های بهداشتی و زیست محیطی صنعت مستقر در منطقه قرار داشته و دارند و خواهند داشت کنار گذاشته شده اند

قاعدتا حق الایندگی ابتدا باید در جهت حذف آلاینده ، کم کردن اثرات نامطلوب آلاینده ،جایگزینی و نهایتا در جهت جبران خسارت به مردمی که از این عوامل آسیب دیده  یا متضرر شده اند هزینه گردد و این مردم در استان های بوشهر ،فارس و پارسیانی ساکن هستند که در همسایگی پالایشگاه ها واقع شده اند نه در مرکز و شمال استان بوشهر

عدم توجه استاندار محترم و مسوولین وزارت نفت در تخصیص اعتبارات آلایندگی نتیجه مستقیم نبود مستندات در فرمانداری ها و مراکز بهداشت و رؤسای سازمان محیط زیست در شهرستان های مربوطه می باشد

چند مورد از مستندات مورد نظر مثال می زنم :

چنانچه تمهیدات لازم در خصوص کنترل ، نظارت و اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی در این خصوص انجام نگیرد بزودی شاهد بروز آلودگی های جبران ناپذیر در دریا و محیط زیست این مناطق خواهیم بود

طبق قانون محیط زیست قبل از احداث پالایشگاه کلیه ارزیابی های زیست محیطی واقدامات لازم مرحله  به مرحله پیش بینی شده و دستور العمل اجرایی آن در واحد HSEیا ایمنی ، بهداشت و محیط زیست پالایشگاه ها موجود می باشد

ولی اگر مدیران پالایشگاهی عمدا یا سهوا در انجام صحیح این امور سهل انگاری نمایند و یا اشتباهی بکنند چه سازمان و ویا مقامی مسوول می باشد؟

جواب مشخصه ، اداره محیط زیست است که متولی اصلی و مسوول این قضایا است ولی محیط زیست با کدام نیرو ، اعتبارات ، آزمایشگاه و … می خواهد جوابگوی این مهم باشد

در حال حاضر هیچ اثر و یا رد پایی از محیط زیست در امر نظارت بر این پالایشگاه ها دیده نمی شود زیرا امکانات، اعتبارات و نیروی انسانی متخصص مورد نیاز در دسترس ندارند

چند مورد از امکانات مورد نیاز مثال می زنم :

تصفیه خانه های فاضلاب  متعددی در منطقه نیازمندیم

نیروی انسانی متناسب با حجم کار برای ادارات محیط زیست باید تامین بشود

آزمایشگاه های مجهز و معتبر در منطقه نیاز است

فرمانداران باید نسبت به این مهم حساسیت بیشتری نشان دهند و در جلسات دوره ای از وضعیت موجود آلاینده های زیست محیطی مستنداتی در دسترس داشته باشند

در بحث EIAیا ارزیابی اثرات زیست محیطی آب های زیر زمینی ، بیشترین آسیب به آب های زیر زمینی منطقه جم و ریز وارد شده است بخش مرکزی ریز و روستاهای تابعه شدیدا متاثر از برداشت بی رویه آب های زیر زمینی شده اند و آلودگی های پسآب و هوای پالایشگاه فجر جم مردم این منطقه را تحت تاثیر قرار داده ولی اعتبارات آلایندگی باید در جایی دیگر هزینه شود ؟

به استناد آمارهای موجود در اداره هواشناسی در ۲۷ سال گذشته متوسط میزان بارندگی در شهرستان جم کم نشده است و تنها دلیل کم آبی در منطقه سر سبز جم برداشت بی رویه آنهم توسط پالایشگاه و شهرک های مسکونی شرکت نفت می باشد

کدام قانون و تبصره چنین اجازه ای به دولت داده  که اینچنین عمل کند

در بحث ایجاد فضای سبز:

طبق قوانین زیست محیطی هر شرکت موظف است به نسبت میزان تولید آلودگی و فضای فیزیکی مورد استفاده فضای سبز متناسب ایجاد نماید

در حال حاضر از طرف محیط زیست و فرمانداری ها هیچگونه حساسیتی به این مورد مشاهده نمی شود چه بسا در صورت تصفیه صحیح فاضلاب های بهداشتی آب مورد نیاز جهت ابیاری این فضاهای سبز نیزتامین خواهد شد

در خصوص پسماندهای شیمیایی و خطرناک نیز برنامه ریزی مدون و خاصی صورت نمی گیرد

چنانچه مشکلات اینچنینی در شهرستان های اسیب دیده شناسایی و به استاندار معرفی شوند آیا عقل سلیم به کسی اجازه می دهد که این اعتبارات آلودگی را صرف آسفالت کوچه ای در مثلا روستاهای گناوه ویا احداث پارک محله ای در فلان روستا بنماییم؟

آلاینده های بهداشتی:

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO) از سلامت: سلامت ،عبارت است از رفاه کامل جسمی، روحی، روانی و اجتماعی و نه فقط نبود بیماری و نقص عضو

طبق این تعریف عواملی که باعث آسیب های روحی و روانی می شوند مثل استرس، حرارت (گرما و رطوبت در این منطقه) دوری ازخانواده، نبود امکانات تفریحی، سرگرمی و ورزشی، عدم امنیت شغلی ( شغل های پروژه ای کوتاه مدت و موقت می باشند و در صورت اتمام کار و یا اخراج از کار حامی آن چنانی وجود ندارد) نوبت کاری، شب کاری و … به وفور در منطقه یافت می شوند و سلامت اشخاص و کارکنان را مورد تهدید جدی قرار می دهند.

حدود نود درصد از کارکنان پالایشگاه ها غیر بومی می باشند و تحت تاثیر این عوامل روانی قرار دارند

هیچ گونه امکانات تفریحی و سرگرمی که از تنش این عوامل بکاهد توسط شرکت نفت ایجاد نشده است. طبق قوانین کار جمهوری اسلامی شرکت نفت موظف بوده جهت حفظ سلامت کارکنان امکاناتی در خور این گروه اکثریت فراهم نماید ولی هیچگونه اقدام چشمگیری تا کنون انجام نشده است

به طور مثال حمایت شرکت های گاز و پتروشیمی و دیگر موسسات صنعتی منطقه از تیم فوتبال پارس جنوبی جم که مایه خوشحالی و سرگرمی و تفریح بسیاری از مردم و کارکنان منطقه است می تواند گامی موثر در انجام بخشی از وظایف و مسوولیت های نفت در قبال حفظ سلامت و شادابی کارکنان خود و مردم منطقه باشددر صورتی که همگی شاهد بی مسوولیتی و بی توجهی مدیران نفتی در این منطقه نسبت به این مهم می باشیم حمایت از تیم های ورزشی و  احداث و تجهیز سالن های ورزشی جهت پیشگیری از افسردگی و اعتیاد در جوانان و کارکنان منطقه امری ضروری به نظر می رسد طبق تحقیقی که در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده بیش از چهل درصد از کارگران ماهر و نیمه ماهر کشور دچار بیماری خانمان سوز اعتیاد می باشند قطعا در منطقه صنعتی عسلویه و کنگان این آمار بیش از هفتاد درصد می باشد. ولی هیچ گونه اقدام قابل توجهی در خصوص پیشگیری از اعتیاد و پیامد های بعدی آن که بیماری های ایدز و هپاتیت های بی و سی و ….می باشند انجام نشده است.

در خصوص علت اولیه مرگ  و میر در کشور که بیماری های قلبی و عروقی می باشند و علت دوم مرگ و میر که انواع سرطان ها می باشند نیز هیچ گونه اقدام چشمگیری انجام نشده است

یکی از عوامل مهم در بروز بیماری های قلبی و عروقی و سرطان ها در دراز مدت سلامت تغذیه می باشد.

سال هاست که انبارهای مواد غذایی، آشپزخانه ها و رستوران ها در شرکت های منطقه توسط بازرسین مراکز بهداشت و درمان کنترل نمی شوند و بازدید ها توسط کارشناسان بهداشتی پیمانکار که کاملا در این قضیه ذینفع هستند انجام می شود. درصورتی که متولی اصلی سلامت، وزارت بهداشت و درمان می باشد و پیمانکار هیچ گونه تعهد و مسئولیتی در قبال سلامت مواد غذایی کارکنان ندارد و فقط دستورات وزارت بهداشت را عملی می کند و چنانچه عمدا و یا سهوا از انجام این دستورات سرپیچی شود چه کسی باید این پایش را انجام دهد؟

در خصوص شناسایی پیش آگهی های بروز سکته های قلبی و عروقی، فشار خون، دیابت، سیروز کبد و … فیلتر هایی مثل انجام معاینات دوره ای طب کار وجود دارد که چنانچه فردی مبتلا به فشار خون بالا، دیابت، قند خون بالا و چربی خون بالا باشد شناسایی و تحت درمان و نظارت قرار گیرد

مراکز بهداشت شهرستان های مربوطه هیچ گونه نظارتی بر عملکرد این پزشکان و درمانگاه ها ندارند و درمانگاه های شرکت ها هم هیچ گونه پیگیری در خصوص درمان و کنترل این گونه بیماران انجام نمی دهند.

چند نمونه از عواملی که علت  عمده این مشکلات بنظر می رسند نام می برم

جمع بندی:

چنانچه فرماندارن محترم شهرستان های مربوطه اراده نمایند که عوامل آلودگی آب، خاک و هوا و عوامل آلاینده ی بیماری زا در منطقه شناسایی، نظارت و کنترل شوند ضرورت دارد به صورت ماهیانه روسای مراکز بهداشت و درمان، محیط زیست، اداره کار و اشتغال وضعیت موجود کلی آلاینده های زیست محیطی و بهداشتی منطقه را شناسایی بررسی و تجزیه و تحلیل نمایند. کمبود ها ، نقاط قوت ،نقاط ضعف و فرصت های موجود شناسایی شوند نتایج این جلسات باعث شناخت فرمانداران از وضعیت موجود آلاینده های زیست محیطی و بهداشتی خواهد شد. و نیاز های شناخته شده بررسی و برنامه ریزی عملیاتی انجام می گیرد.