احمد حیدری(جم)
• این نوشته کوتاه بدنبال پاسخ به این سوالات است؛ آیا ارزیابی ترامپ قاتل از شخصیت سپهبد سلیمانی می تواند بهترین توصیف باشد؟ آیا می توان بین اظهارنظرهای برخی از مردمان کوفه در زمان ضربت خوردن مولا علی(ع) با برخی اظهارات امروزی در باب ترور سلیمانی رابطه برقرار کرد؟
• فرض ما برای سوال اول این است که یک سیاستمدار جاهلی بمانند ترامپ هرگز نمی تواند صاحب بهترین تعریف از شخصیت سپهبد باشد و برای سوال دوم این است که تا هنگامی که ارزیابی ها ذهنی و شخصی باشد و بر اساس رفتار و عملکرد خارجی انجام نشود فرق چندانی بین اظهارنظرهای ترور مولا علی و ترور سپهبد وجود نخواهد داشت. در ادامه خواهید دید که چگونه فرضیه اول رد و فرضیه دوم تثبیت می شود!
• ارزیابی ذهنی شخصیت ها؛ برداشتی است که بر اساس پیش تصورات ذهنی و نتایج شخصی گرایی سایر افراد همسوی فرد انجام می شود؛ مثلا وقتی گفته می شود کسی نظامی است پیش تصور افراد این است که برای او لول و گلوله تفنگ و یا ستاره روی پیراهن اش مهم است.
• ارزیابی خارجی یا عینی شخصیت ها؛ برداشتی است که بر اساس رفتار و عملکرد خارجی فرد صورت می گیرد. مثلا هنگامی که یک سرباز آلمان شرقی در سال ۱۹۶۱ پسر بچه ای را از مرز خاردار عبور داد، آنانی که ذهنی قضاوت کردند، خائن نامیدنش و اعدامش نمودند و آنانی که به عملکردش امتیاز دادند، موجب شدند تا بر محور انسانیت بیش از ۳۱۷ خیابان دنیا بنامش شود.
• ارزیابی ذهنی بدترين نوع تحلیل یک شخصیت جهانی بمانند سپهبد سلیمانی است حتی اگر از خودی و مملو از تعاریف و تمجید باشد؛ زیرا که دیوار حاشا بلند است. برداشت مردم کوفه از مولا علی(ع) در دوران حیاتش؛ یعنی هنگامی که شبانه به یتیمان سر می زد و بعد از آن یعنی هنگامی که در محراب فرق اش شکافت یافت، همین گونه بود و گفته می شد که مگر علی هم نمازخوان می بوده است. حتی یتیمان هم شب بعد از ضربت؛ هنگامی که از نان خبری نشد، علی را فهمیدند. قبل از آن علی را با ذهنیت شان قضاوت می کردند و بعد از آن با شکم بی نان درک اش نمودند. شاید بدلیل همین قضاوت های ذهنی قبل از درک وقایع است که قران کریم دهها بار « اکثرهم لایعلمون » به کار برده است.
• در باب شخصیت شهید سلیمانی هم چه قبل و چه بعد از شهادت، سیلی از اظهارنظرها وجود دارد که عموما ذهنی و شخصی اند. این را نه در اظهارنظرهای عامه که در بیانات خواص ریشه دوانده است؛ مطلب محمد فاضلی، احسان محمدی، عماد الدين باقي و بسياري ديگر از این قبیل است و تنها مطلبی که با تکیه بر عوامل رفتاری و خارجی ملاحظه شد منتسب به سید مجتبی واعظی است. البته اصلا چیزی بعیدی نیست و تنها زندگی پسا سلیمانی است که می تواند قضاوت های عینی بدنبال داشته باشد. همانطور که مختار بعد از کربلا و یتیمان کوفه بعد از شب ۱۹ رمضان به صورت عینی امامان را قضاوت نمودند.
• ارزیابی خارجی شهید سلیمانی می گوید؛ روستا زاده ی قنات ملک که لباس سبز و نشان ذوالفقار برای رزم، جنگ با داعش برای انسان ها، حقوق ماهیانه برای کار و تلاش- موضوع ایی که رهبری انقلاب به ظرافت تمام از آن یاد کرد که شهادت مزد تلاش اش بود- ولایت پذیری برای احترام به اصول اساسی نظام، بوسه بر پای مادر شهید برای انسانیت می دانست. او یک درس و الگوی بزرگ برای همگان است؛ یعنی اینکه عالیجنابان وزیر، وکیل و قاضی، زور و قدرت تو برای خدمت است و نه ظلم، فساد و رانت؛ مدیر، کارمند، مستخدم، نظامی و غیرنظامی، حقوق ماهیانه ات به ازای تلاش ات و نه عمر است. احترام به اصول اساسی نظام سیاسی عین قانونمندی و نه اصلاح طلبی است. دیدن و یاد شهداء انسانیت است و نه خشونت طلبی
• با این اوصاف از قدیم گفته اند که قاتل بیشترین شناخت از مقتول خود دارد. اولین ارزیابی ترامپ از سپهبد سلیمانی یک ارزیابی عینی و خارجی بود هنگامی که گفت سلیمانی به دستور من برای متوقف نمودن جنگ و نه شروع جنگ ترور شد.کمتر از ده دقیقه به حماقت خود در بیان آن پی برد و توئیت کرد که سلیمانی را بدلیل دخالت در سوریه و مقابله به معترضان ترور شد. توئیت اول بر اساس قدرت و توان خارجی سردار ایرانی و توئیت دوم برای تسخیر اذهان عمومی بیان شد. اذهانی که اظهارنظر بر اساس ذهنیات را زودتر و راحت تر انجام می دهند.